Krzak Camellia Sinensis znany jest prawie od 5000 lat. Każda herbata z krzaka Camellia Sinensis ((czyli Thea sinensis herbata chińska)  oraz ziołowe i owocowe, nazywane są herbatami albo herbatkami (ziołowe). 

Herbata to napój, który od wieków cieszy się ogromną popularnością na całym świecie. Wszystkie tradycyjne herbaty pochodzą z jednej rośliny – Camellia sinensis. Oto kilka ciekawych informacji na temat tej niezwykłej rośliny i herbat z niej produkowanych.

Herbaty ziołowe są to mieszanki ziół – do nich zalicza się też herbatę Rooibos. Herbaty owocowe to specjalnie kompozycje owoców i kwiatów.

Bardzo często klienci  pytają,  gdzie rośnie czarna herbata, a gdzie zielona, czy biała. Czy Rooibos to też herbata, a co z ziołami, czy je też zaliczamy do herbat. Herba oznacza zioło. 

Camellia Sinensis Właściwości herbat 

Herbaty posiadają związki chemiczne, które mają ogromne działania prozdrowotne dla naszego organizmu.
Są to:

Polifenole- mają działanie antyoksydacyjne,  usuwają z naszego organizmu nadmiar wolnych rodników odpowiedzialnych za szereg chorób oraz starzenie się. Inaczej mówiąc zapobiegają stresowi oksydacyjnemu.

L-teanina – aminokwas nie białkowy łagodzi działanie kofeiny, zmniejsza stres, stabilizuje nastrój oraz ma właściwości rozluźniające. Najwięcej jego jest w zielonej herbacie.
Kofeina w herbacie nazywa się teina, ale jest to ten sam związek chemiczny.

EGCG to aminokwas, pochodna katechiny. Jest jednym z najsilniejszych przeciwutleniaczy. Co najważniejsze  połączenie EGCG z receptorami komórek nowotworowych powoduje blokadę enzymu o fachowej nazwie reduktaza dihydrofolianowa , który odpowiada za wzrost jak i podział komórek nowotworowych, czyli rozwój choroby nowotworowej. EGCG występuje głównie w herbatach zielonych. Ponadto zapobiega chorobom układu krążenia, reguluje ciśnienie krwi i poziom cholesterolu LDL.

Teaflawiny powstają na skutek oksydacji. Są bardzo silnym przeciwutleniaczem porównywalnym do EGCG. Występują głównie w herbatach czarnych.

Gdzie uprawiany jest krzak Camellia Sinensis?

Krzak ten głównie rośnie głównie w Azji i Afryce.  Do uprawy musi mieć odpowiednie warunki: teren dość górzysty, wilgotno i ciepło oraz specyficzne podłoże. Ponadto ważna jest jakość sadzonek, sposób zbierania herbaty (ręczny lub maszynowy) a także sposób jej przetwarzania. Największymi producentami herbaty są: Chiny, Sri Lanka (Cejlon), Japonia, Indie, Wietnam, Indonezja i Kenia.

Czas zbiorów zależy od rodzaju herbaty. Herbatę białą i żółtą zbiera się najwcześniej. Herbatę Matcha zaciemnia się około sześciu tygodni przed zbiorami. Nad krzakami herbaty ustawia się stelaże z płachtami aby ograniczyć nasłonecznienie. Trzy dni przed zbiorami krzaki rosną w całkowitych ciemnościach. Dlatego też herbata Matcha ma różny kolor od pozostałych herbat- intensywnie zielony (sprawcą jest chlorofil). Najlepsza herbata Matcha pochodzi z Japonii.

Proces produkcji herbat czarnych, białych, pu-erh

Bardzo duże znaczenie ma przebieg oksydacji (utlenianie). Czarne herbaty podlegają całkowitej oksydacji, natomiast przy produkcji zielonych oksydacja jest przerywana poprzez podgrzewanie, albo w specjalnych wokach, albo ciepłym powietrzem. To samo dotyczy Matcha. Herbaty białe prawie nie podlegają oksydacji. Do herbat fermentowanych zalicza się herbatę Pu-erh. Dawniej mogła ona być fermentowana nawet przez 50 lat, co w konsekwencji wiązało się z jej wysoką ceną.

Herbaty żółte i niebieskie 

Herbata żółta produkowana jest tylko w Chinach w prowincji Yunnan i Guangdonk. Po zbiorze liście herbaty podgrzewa się w specjalnych wokach „pan-firing” po to, aby nie dopuścić do procesu oksydacji.

Enzymy odpowiedzialne za oksydacje powinny być zniszczone. Następnie jeszcze ciepłe liście  zawija się w specjalne tkaniny lub papier, aby w  naturalny sposób pozbywać się wilgoci. Taki proces powtarza się kilka razy- podgrzewanie i zawijanie w tkaninę. Żółte końcówki (stąd nazwa) tworzą wyjątkowy smak – słodko pikantny.

Herbata niebieska wzięła swoją nazwę od  kwiatu blue butterfly pea blossoms.
Kwiat ten pochodzi z Południowo-Wschodniej Azji. Napar z kwiatem blue butterfly pea blossoms  charakteryzuje się przepięknym niebieskim kolorem, a jego intensywność zależy od kwasowości. Jeżeli dodasz cytrynę to napar przybierze kolor lilaróż. Kwiat ten dodaje się do herbaty z krzaka camellia sinensis np. do Senszy, jak również do herbat ziołowych. W zależności od tego, jakie – poza kwiatem- będą składniki herbaty, takie herbata będzie miała właściwości.

Herbaty  posiadają związki chemiczne, które mają ogromne działania prozdrowotne dla naszego organizmu.
Są to:

Polifenole- mają działanie antyoksydacyjne,  usuwają z naszego organizmu nadmiar wolnych rodników odpowiedzialnych za szereg chorób oraz starzenie się. Inaczej mówiąc zapobiegają stresowi oksydacyjnemu.

L-teanina – aminokwas nie białkowy łagodzi działanie kofeiny, zmniejsza stres, stabilizuje nastrój oraz ma właściwości rozluźniające. Najwięcej jego jest w zielonej herbacie.
Kofeina w herbacie nazywa się teina, ale jest to ten sam związek chemiczny.

EGCG to aminokwas, pochodna katechiny. Jest jednym z najsilniejszych przeciwutleniaczy. Co najważniejsze  połączenie EGCG z receptorami komórek nowotworowych powoduje blokadę enzymu o fachowej nazwie reduktaza dihydrofolianowa , który odpowiada za wzrost jak i podział komórek nowotworowych, czyli rozwój choroby nowotworowej. EGCG występuje głównie w herbatach zielonych. Ponadto zapobiega chorobom układu krążenia, reguluje ciśnienie krwi i poziom cholesterolu LDL.

Teaflawiny powstają na skutek oksydacji. Są bardzo silnym przeciwutleniaczem porównywalnym do EGCG. Występują głównie w herbatach czarnych.

Jaką herbatę wybrać do picia?

Moim zdaniem należy kierować się smakiem i aromatem. Każda herbata z krzaka camellia ma właściwości prozdrowotne. Jestem zwolenniczką kupowania herbat na wagę i parzenia w czajniczku lub szerokiej zaparzaczce – tak, aby liście miały nieskrepowaną możliwość rozwinięcia się. Cudowny smak i aromat. 

Jak zaparzać herbatę liściastą, sypką?

Można susz zaparzać na sposób wschodni, zachodni, angielski, mongolski etc. Do herbaty mogą być dodawane rożnego rodzaju ingrediencje i wtedy kupujemy je pod nazwa aromatyzowane. Dodatki te nadają jej łagodniejszy albo bardziej ostry smak. Ważne są też doznania wzrokowe np. pływające po powierzchni płatki róż.

Czy herbaty (camellia) można pić do posiłku?

Do tej pory uważani, że herbatę powinno się pić około 20 minut po posiłku. Ostatnio przeczytałam w książce “Jelita wiedzą lepiej” (Michael Mosley), że do posiłku najlepiej pić tylko wodę, herbatę lub kawę.
Do śniadania zawsze piję czarną herbatę lub odrobiną mleka.