Wstęp:

Herbata i kawa to dwa najpopularniejsze napoje na świecie. Oba napoje zawierają kofeinę – naturalny stymulant, który pobudza układ nerwowy. Kofeina występuje w różnych ilościach w różnych rodzajach herbaty i kawy. W tym artykule skupimy się na kofeinie w herbacie i jej wpływie na organizm.

Wstajesz rano i pierwszym twoim pragnieniem jest napój z kofeiną, który „postawi Cię na nogi”. Część osób pije kawę,  inni szukają-z różnych powodów- jakiegoś zamiennika. Przypominam, że kofeina ma właściwości zdrowotne jeżeli ją pijemy z umiarem. Ile kofeiny jest w herbacie?

Czy herbata zawiera kofeinę?

Herbata zawiera teinę – jest to ten sam związek chemiczny co kofeina w kawie. W jednych herbatach pochodzących z krzaka camellia  jest jej więcej, w drugich mniej. Najwięcej kofeiny zawierają  herbaty czarne i Matcha. Nie mniej wszystkie herbaty zawierają aminokwas (nie) białkowy- l-teaninę, który łagodzi działanie kofeiny. L-teanina jest we wszystkich rodzajach herbat, ale najwięcej jest jej w zielonej.

Ile kofeiny jest w czarnej herbacie?

Przy produkcji herbaty  czarnej nie przerywa się oksydacji, co skutkuje  powstaniem teaflawin – bardzo silnego przeciwutleniacza. Herbata czarna w porównaniu z innymi herbatami ma dość dużą ilość kofeiny.

Należy parzyć ją w 100 st. Celsjusza około 3 minut lub w tzw. białym wrzeniu. Dłuższe parzenie powoduje większą gorycz. Czarna herbata może również zawierać dodatki, które przełamują gorzkość i nadają jej nowy aromat. Moją ulubioną jest czarna herbata soczysta pomarańcza  wzbogacona o smak krwistych włoskich pomarańczy oraz o krokosz i szafran.

Czym jest kofeina?

Kofeina to naturalny alkaloid, który działa jako stymulant układu nerwowego. Kofeina pobudza pracę serca, zwiększa ciśnienie krwi, zwiększa przepływ krwi w mózgu i zmniejsza uczucie zmęczenia. Kofeina występuje nie tylko w herbacie i kawie, ale także w napojach gazowanych, czekoladzie i niektórych lekach.

Ilość kofeiny w herbacie:

Herbata zawiera mniej kofeiny niż kawa, ale ilość kofeiny zależy od rodzaju herbaty, sposobu jej przygotowania i czasu parzenia. W zależności od tych czynników, ilość kofeiny w filiżance herbaty może wynosić od 15 do 70 miligramów.

Rodzaje herbaty i ich zawartość kofeiny:

• Czarna herbata: Czarna herbata zawiera najwięcej kofeiny ze wszystkich rodzajów herbaty. Ilość kofeiny w czarnej herbacie zależy od jej gatunku, ale zwykle zawiera ona od 40 do 70 miligramów kofeiny na filiżankę.

• Zielona herbata: Zielona herbata zawiera mniej kofeiny niż czarna herbata, zwykle od 15 do 40 miligramów na filiżankę.

• Biała herbata: Biała herbata zawiera najmniej kofeiny ze wszystkich rodzajów herbaty, zwykle od 10 do 15 miligramów na filiżankę.

• Oolong (półfermentowana) herbata: Oolong herbata zawiera mniej kofeiny niż czarna herbata, ale więcej niż zielona herbata. Zawartość kofeiny w oolongu zależy od jego rodzaju, ale zwykle wynosi od 30 do 50 miligramów na filiżankę.

Wpływ kofeiny na organizm:

Kofeina pobudza układ nerwowy, zwiększa poziom adrenaliny i pobudza pracę serca. Kofeina może również poprawić wydajność umysłową, zwiększyć koncentrację i poprawić nastrój. Jednak nadmiar kofeiny może prowadzić do objawów takich jak nerwowość, drażliwość, problemy z zasypianiem i kołatanie serca.

Kofeina uwalnia dopaminę

Kofeina działa jako stymulant, pobudzając nasz układ nerwowy i wpływając na funkcjonowanie mózgu. Jednym z głównych efektów działania kofeiny jest zwiększenie wydzielania neuroprzekaźnika zwanego dopaminą. Kofeina uwalnia w naszym mózgu dopaminę, który z kolei pobudza nasze ciało i umysł.

Kofeina blokuje receptory adenozynowe, które normalnie hamują uwalnianie dopaminy. Gdy receptory adenozynowe są zablokowane, uwalnianie dopaminy jest zwiększone.

Dodatkowo, kofeina może również wpływać na uwalnianie innych neuroprzekaźników, takich jak noradrenalina i serotonina, które również są związane z regulacją nastroju, motywacji i funkcji poznawczych. Wzrost wydzielania tych neuroprzekaźników może przyczynić się do uczucia pobudzenia, zwiększonej czujności i skupienia. Długotrwałe i nadmierne spożycie kofeiny może prowadzić do tolerancji, co oznacza, że organizm staje się mniej wrażliwy na jej działanie, co może wymagać większej dawki, aby osiągnąć ten sam efekt.

Kofeina w zielonej herbacie

Ilość kofeiny w herbacie zależy od czasu zbiorów i procesu produkcji. Herbata zielona zawiera EGCG bardzo silny antyoksydant, który hamuje namnażanie się komórek rakowych.  Herbatę zieloną parzymy w temp. 70-80 st. Celsjusza przez 2 – 3 minuty lub na sposób chiński przez 30-45 sekund, susz zalewamy kilkakrotnie. Przy tym sposobie parzenia powinniśmy użyć dwa razy więcej suszu. Czytaj również ile kofeiny jest w zielonej herbacie

Ile jest kofeiny w herbacie Matcha?

Herbata Matcha jest około 6 tygodni przed zbiorami zaciemniana. Stawia się rusztowania a na nich płachty ze słomy lub innego materiału, aby nie dopuścić promieni słonecznych. Kilka dni przed zbiorami rośnie w całkowitych ciemnościach.

Dzięki zaciemnieniu krzaki zaczynają wytwarzać większe ilości chlorofilu (jasny zielony kolor ) i aminokwasów. Zebrane liście  krótko gotuje się na parze, w ten sposób przerywa oksydację, Następnie suszy się za pomocą ciepłego powietrza. Liście najwyższej jakości poddawane są mieleniu za pomocą dużych granitowych kół. Powstaje proszek zwany Matcha. Ta herbata wśród herbat zielonych wyróżnia się dużą ilością kofeiny.

Sposoby parzenia herbaty Matcha

Herbatę można zaparzać w sposób tradycyjny z miotełką . Jeżeli nie posiadasz akcesoriów,  wsyp do kubka lub filiżanki 2, 3 łyżeczki proszku i dodaj tyle wody aby powstała pasta. Następnie dolewaj wodę do takiej konsystencji, jaką preferujesz. Woda do parzenia Matcha powinna mieć temperaturę 80-90 stopni Celsjusza. Proszę zauważyć, że pijąc tę herbatę w przeciwieństwie do pozostałych – spożywamy wszystkie liście. Herbata stosowana jest w przepisach kulinarnych  

Ile kofeiny zawierają herbaty białe?

Herbata biała zbierana jest najwcześniej, kiedy jeszcze pąki nie są rozwinięte. Jest to herbata najmniej przetworzona i jedna z najdroższych. Biała herbata ma same właściwości prozdrowotne. Można ją pić czystą bez dodatków lub z dodatkami np. herbaty zielonej, owoców suszonych, płatków kwiatów. W smaku jest bardzo delikatna. Po wypiciu filiżanki białej herbaty jesteś w znakomitej formie zarówno psychicznej jak i fizycznej i dodatkowo wpływa na poprawę urody.

Ile kofeiny jest w szklance herbaty?

Ilość kofeiny w szklance herbaty zależy od rodzaju herbaty oraz czasu parzenia. Zazwyczaj jednak, szklanka herbaty (250 ml) zawiera około 30-45 mg kofeiny.

Najmniej kofeiny zawierają herbaty białe i zielone, które zawierają około 15-30 mg kofeiny w szklance. Herbaty czarne zawierają zwykle więcej kofeiny, około 40-70 mg w szklance. Istnieją również herbaty ziołowe, takie jak rumianek, mięta czy melisa, które są bezkofeinowe i nie zawierają kofeiny.

Warto jednak pamiętać, że osoby wrażliwe na kofeinę mogą odczuwać jej działanie nawet po wypiciu jednej szklanki herbaty. Dlatego, jeśli masz wrażliwość na kofeinę lub pijesz herbatę wieczorem, warto zwrócić uwagę na rodzaj herbaty oraz czas parzenia, aby uniknąć problemów ze snem.

Przykładowa zawartość kofeiny w herbatach z krzaka camellia sinensis

Na 240 ml:

• herbaty czarnej przypada od 40 do 70 miligramów kofeiny
• herbaty zielonej przypada od 35 do 45 miligramów kofeiny. 
• herbaty białej przypada od 15 do 30 miligramów kofeiny
• herbaty oolong przypada od 37 do 55 miligramów kofeiny

Podczas, gdy 240 ml kawy zawiera od 95 do 200 miligramów kofeiny.

Udowodniono, że im dłuższe parzenie tym większa zawartość kofeiny.

Teina a kofeina jakie są różnice?

Teina i kofeina to dwie nazwy dla tej samej substancji chemicznej, czyli 1,3,7-trymetyloksantyny.

Teina to nazwa stosowana głównie w odniesieniu do kofeiny występującej w herbacie, zwłaszcza w herbatach zielonych i białych, natomiast kofeina to nazwa stosowana ogólnie dla kofeiny występującej w kawie, herbacie i innych napojach.

Wbrew popularnym przekonaniom, teina i kofeina są identycznymi substancjami chemicznymi i działają na organizm w taki sam sposób. Oba związki działają jako stymulanty i pobudzają układ nerwowy, zwiększając poziom czujności, koncentracji i pobudzenia. Kofeina, bądź teina, może również wpływać na układ krążenia, zwiększając tętno i ciśnienie krwi.

Jednakże, nazwa teina może sugerować, że zawartość kofeiny w herbacie jest inna niż w kawie. Rzeczywiście, herbaty zielone i białe zawierają niższą zawartość kofeiny niż kawa, jednak różnica ta jest stosunkowo niewielka. Herbaty czarne zawierają zwykle więcej kofeiny niż zielone i białe herbaty.

Które herbaty posiadają najmniej kofeiny ?

Najmniej kofeiny z krzaka camellia sinensis posiadają herbaty japońskie: herbata bancha pita do posiłków i herbata, która składa się z łodyżek oraz listków herbata kukicha

Ponadto nie zawierają kofeiny herbaty Rooibos, herbaty owocowe i ziołowe

Z ciekawostek : dowiedziałam się, że w Brazylii od najmłodszych lat pije się kawę. Kawę piją również małe dzieci i nikt z tego powodu nie robi problemów. 

Natomiast niektóre badania naukowe potwierdzają niekorzystne działanie kofeiny na dzieci (pobudzenie, rozdrażnienie i brak snu). Dlatego tez dzieciom poleca się herbaty owocowe, rooibos oraz niektóre ziołowe

Moją ulubioną herbatą „stawiającą mnie na nogi”

jest mieszanka czarnej z dodatkiem owocowej. Robię mocną esencję z St. James lub Mokalbari, o gorzkawym smaku i dolewam ją do zaparzonej wcześniej herbaty owocowej.  Smak i aromat dodaje energii i wprawia w dobry nastrój. Od dawna wiadomo o zdrowotnych właściwościach aromaterapii.
Do herbat czarnych można dodać goździki (1-2) szczególnie wtedy, kiedy zaczyna się przeziębienie. Działa przeciwzapalnie.

Podsumowując:
Herbata to samo zdrowie. Znana jest od 5000 lat i moda na nią nie przemija, wręcz przeciwnie. Sięgnij rano po filiżankę twojej ulubionej herbaty a doda ci energii i wprawi w dobry nastój. Osobiście jestem zwolenniczką herbaty sypanej, parzonej w czajniczku. Liście  herbaty mają przestrzeń do rozwinięcia się przez co w pełni wydobywa się jej smak i aromat. Pamiętaj pij herbatę nie w biegu.

Jeżeli chcesz więcej dowiedzieć się o zawartości kofeiny w poszczególnych herbatach odsyłam do artykułu: https://www.researchgate.net/publication/23471909_Caffeine_Content_of_Brewed_Teas